Macəra hissi həmişə insanı özünə çəkən bir duyğudur. Bir çox macəra həvəskarı bu həyəcan istəyini qarşılamaq üçün müxtəlif ekstremal idman növləri ilə məşğul olur. Onlardan biri də dağçılıqdır. Zirvəyə çatıb "səmaya toxunmağa" çalışan dağçıların həm çətin hava şəraiti, həm də dağların amansız yamacları ilə mübarizəsini izləyərkən nəfəsinizi tutacaqsınız. Budur, ən yaxşı dağçılıq filmləri…
TOUCHING THE VOID / BOŞLUĞA DOKUNUŞ (2003)
1980-ci illərin ortalarında iki gənc dağçı, Simon və Co, Peruda çıxılması demək olar ki, mümkünsüz hesab edilən Siula Grande zirvəsinə doğru dırmanmağa başlayırlar. Günlərlə davam edən macəradan sonra onlar zirvəyə çatmağı bacarırlar.
Lakin dönüş zamanı Co yıxılaraq ayağını sındırır. Simon dostunu yarı yolda qoymadan onu 300 metrlik bir ipə bağlayaraq birlikdə geri dönməyə çalışır. Ancaq Co elə bir şəkildə düşüb ilişir ki, Simonun ipi kəsməkdən başqa çarəsi qalmır. Simon dostunun öldüyünü qəbul edərək yoluna davam edir. Lakin Co bir yarğana düşərək sağ qalmağı bacarır və təkbaşına dağdan enir.
THE CLIMB / TIRMANIŞ (1986)
Avstriyalı dağçı Hermann Buhlun 1953-cü ildə çox çətin şəraitdə reallaşdırdığı və Nanga Parbat zirvəsinə ilk uğurlu çıxışı əks etdirən gerçək hekayə.
EVEREST (2015)
Everestə dırmanan iki fərqli dağçı qrupu güclü qar yağışı ilə qarşılaşır və bu, böyük bir fəlakətin başlanğıcı olur. Qar fırtınası hər zamankından daha şiddətlidir və hər kəs üçün ölüm-qalım mübarizəsi başlayır. 1996-cı ildə Everestdə baş vermiş real hadisələrə əsaslanan filmin rejissoru Baltasar Kormákurdur.
MERU (2015)
ABŞ və Hindistanın birgə istehsalı olan Meru sənədli filmində üç dağçının Hind mitologiyasında tanrıların görüş yeri və sığınacağı kimi tanınan müqəddəs Meru dağına dırmanış hekayəsi əks olunur.
VALLEY UPRISING / İSYAN VADİSİ (2014)
Valley Uprising sənədli filmi Yosemite Milli Parkındakı cəsur qayayadırmanma ənənəsinin həyəcanla dolu, unudulmaz hekayəsini və yer cazibəsi ilə qanunlara qarşı yarım əsrlik mübarizəni əks etdirir.
THE DAWN WALL (2017)
Əfsanəvi dağçı Tommi Kaldvelin mümkünsüz kimi görünən 914 metrlik El Kapitan (Şafaq Divarı) zirvəsinə dırmanış hekayəsi.
FREE SOLO (2018)
Film, qayayadırmanma tarixində mübahisəsiz ən böyük uğurlardan birinə imza atan Aleks Honnoldun hekayəsini izah edir. Honnold, Yosemite Milli Parkında yerləşən 914 metrlik El Kapitan divarına free solo – yəni heç bir təhlükəsizlik avadanlığı və ya kəndir istifadə etmədən – dırmanmağı bacaran ilk insan olub.
National Geographic tərəfindən çəkilən Free Solo sənədli filmi 2019-cu ildə Oscar mükafatlarında "Ən Yaxşı Sənədli Film" nominasiyasında qalib olub.
NORDWAND / KUZEY YAMACI (2008)
Klassik anti-nasist təbliğat filmlərindən fərqli yanaşmaya sahib olan Kuzey Yamacı filmində 1936-cı il Nasist Almaniyasının fonunda "zirvəyə çatmaq" ən böyük ehtirasa çevrilən hadisələr zənciri təsvir edilir. Bir neçə dağ sevdalısı Avropanın ən çətin zirvələrindən birinə qalxmaq üçün fərqlərini kənara qoyaraq bu çətinliyə sinə gərirlər.
Gerçək hadisələrə əsaslanan filmin süjetində Nasist Almaniyasının hakimiyyəti fon olaraq təqdim edilir və diktatura, dünyanın gözündə mövqeyini gücləndirmək üçün yollar axtarır.
ALIVE / YAŞAMAK ÜÇÜN (1993)
Uruqvay reqbi komandasının gerçək həyat hekayəsinə əsaslanan film, komandanın təyyarəsinin And dağlarına düşməsindən sonra baş verən sağ qalma mübarizəsinə fokuslanır.
Komanda üzvləri həyat instinkti ilə bu çətin dağlardan xilas olmaq üçün əllərindən gələni edirlər. Bəziləri sərt hava və çətin coğrafi şəraitin qurbanı olsa da, bir tərəfdən Tanrıya olan inamlarını itirməməyə, digər tərəfdən isə ailələrinə qovuşmağa çalışırlar.
K2 (1991)
Sietlda vəkillik edən Teylor və fizik dostu Haroldu ən çox həyəcanlandıran şey dağlara dırmanmaqdır. Bir an belə tərəddüd etmədən saysız təhlükəyə atılan bu iki dost, Alyaskada dırmanış zamanı səfərə hazırlaşan başqa bir qrupla qarşılaşırlar.
Həmin qrupun iki üzvü qar uçqunu altında qalaraq həyatını itirəndə, Teylor və Harold onların yerini almağa qərar verirlər.
127 HOURS / 127 SAAT (2010)
Gənc dağçı Aron Ralston, heç kimə xəbər vermədən çıxdığı səfərdə Yuta ştatının Moab bölgəsində nəhəng bir qaya parçasının arasında sıxışıb qalır. Beş gün boyunca sağ qalmaq üçün əlindən gələni edən Aronun onu xilas edəcək heç kimi yoxdur. Yeganə çıxış yolu isə yenə özündən asılıdır…
BLINDSIGHT / KÖR GÖRÜŞ (2006)
Tibetli altı gənc dağçı Lhakpa-Ri zirvəsinə dırmanmaq istəyir. Onların ən təəccüblü xüsusiyyəti isə görmə qabiliyyətlərinin olmamasıdır. Lakin bu çatışmazlıq, onların ehtirasla atıldıqları macərada heç bir maneə yaratmır.
Dünyanın bütün qitələrinin zirvələrinə qalxmağı bacaran dağçı Erik Veyhenmayer də görmə əngəlinin ona mane ola bilmədiyi macəraçılardan biridir. Təcrübəli dağçı gənclərə kömək edərək onlarla birlikdə dırmanışa başlayır.
THE WILDEST DREAM (2010)
İl 1920… Everest, hələ kəşf edilməyi gözləyən ən böyük sirrlərdən biri olaraq dünyanın gündəmindədir. Dağçılığa könül vermiş Corc Mallori və komandası bu çətin missiyanı yerinə yetirmək üçün könüllü olurlar. Lakin Everestin qorxuducu duruşu, sərt iqlimi və bilinməyən sirli çətinlikləri çoxlarının həyatına son qoyur. Bütün səylər boşa çıxır və Corc Mallori geri dönmək məcburiyyətində qalır.
İllər keçir və növbəti ekspedisiya üçün hazırlıqlar başlayır. Daha böyük bir heyətlə Everestə dırmanmaq üçün yola çıxılır. Lakin Everest bu dəfə də güclü bir düşmən kimi dağçılara maneələr yaradır və ekspedisiya yenə uğursuz olur. Corc Mallori sonuncu dəfə zirvə yamaclarında görülür və ondan bir daha xəbər alınmır.
Aradan 75 il keçir və məşhur dağçı Konrad Anker müasir dövrün imkanları ilə Everestə qalxaraq Corc Mallorinin taleyini araşdırmağa qərar verir. Nəfəsinizi kəsəcək, hətta izləyərkən belə sizi üşüdəcək möhtəşəm bir sənədli film.
VERTICAL LIMIT / DİKEY LİMİT (2000)
Peter və Enni dağçılıq sahəsində peşəkar olan iki bacı-qardaşdır. Atalarını bir qəza nəticəsində itirdikdən sonra Enni ona daha yaxın hiss edəcəyini düşündüyü üçün dağçılığa davam edir, Peter isə fotoqrafiya ilə məşğul olmağa başlayır.
İllər sonra iki bacı-qardaş K2 dağının əsas düşərgəsində qarşılaşırlar. Enni, məşhur və varlı iş adamı Con Vonun rəhbərlik etdiyi dağçılıq ekspedisiyasının üzvüdür. Qrup dırmanışa başladıktan qısa müddət sonra hava pisləşməyə başlayır. Lakin Von geri dönmək çağırışlarını rədd edir və təklif etdiyi pulla dağçıları razı salır. Nəticədə gözlənilən baş verir və ekspedisiya üzvləri dağda çətin vəziyyətdə qalır.
Uzun müddətdir dırmanış etməyən Peter öz komandasını toplayır və ilk növbədə bacısı olmaqla hər kəsi xilas etməyə qərar verir. Lakin bu, heç də asan olmayacaq…
THE SUMMIT / ZİRVE (2012)
Dünyanın ən təhlükəli dağı hesab olunan K2 zirvəsinə qalxmaq üçün yola çıxan 11 dağçının faciəvi ölümü ilə bağlı çəkilmiş sənədli film.
2008-ci ildə baş verən bu hadisə, dağçılıq tarixində ən ölümcül günlərdən biri kimi qəbul edilir və alpinistlərin qarşılaşdığı ekstremal riskləri göz önünə sərir
THE MOUNTAIN / FEDAKAR DAĞCI (1956)
Anri Troyatın romanı əsasında çəkilmiş bu film, Paris səfəri zamanı dağlara düşən bir təyyarənin sərnişinlərini axtaranlar arasına qoşulan və dağçılıqdan uzaqlaşmış bir adamın hekayəsini izah edir.
İtalyan Alpləri, Stallonenin rol aldığı Dağcı filmində olduğu kimi, bu filmdə də çəkiliş məkanı kimi seçilib.
"Fedakar Dağcı", 40 il əvvəl çəkilmiş bir dağçılıq filminin necə olduğuna maraq göstərənlər üçün mükəmməl bir seçimdir. Üstəlik, filmin aktyor heyəti də kifayət qədər təsir edicidir.
THE EIGER SANCTION / ZİRVƏDƏ ÖLÜM (1975)
Conatan bir universitetdə professor kimi çalışır. Lakin bu iş, əslində dövlət üçün qatil kimi fəaliyyət göstərən Conatan üçün yalnız gizli kimliyini qorumağa xidmət edən bir formal vəzifədir.
Eyni zamanda peşəkar dağçı olan Conatanın yaxın dostu öldürüldükdə, o, sakit emeklilik həyatını bir kənara qoyaraq qatilin izinə düşmək məcburiyyətində qalır. Bu təhlükəli axtarış onu İsveçrə Alplərinə aparır. Orada, kimliyi hələ məlum olmayan qatilin də daxil olduğu bir dağçılıq qrupu ilə birlikdə həyacan dolu və nəfəs kəsən bir macəraya atılır.
NANGA PARBAT (2010)
Messner qardaşlarının dramatik hekayəsi… 1970-ci ildə Reynold və Günter Messner adlı iki qardaş, faciə ilə nəticələnəcək bir dırmanışa başlayır. Tırmanış zamanı kiçik qardaş Günter qar uçqunu altında qalaraq həyatını itirir. Lakin onun ölümü ilə bağlı suallar bu gün belə cavabsız qalır.
Dünyanın ən təhlükəli dağlarından biri hesab edilən Nanga Parbat, 8.126 metr yüksəkliyi ilə dünyanın ən hündür doqquzuncu dağıdır. Film, əfsanəvi dağçı Reynold Messnerin uğur və fədakarlıqla dolu həyat hekayəsinə işıq tutur.
DEVIL'S PASS / ŞEYTAN KEÇİDİ (2013)
1959-cu ildə bir qrup peşəkar dağçı Ural dağlarında düşərgə qurmaq üçün yola çıxır. Lakin onların qısa müddət ərzində müəmmalı şəkildə ölməsi, günümüzə qədər sirr olaraq qalan bir əfsanəyə çevrilir.
İllər sonra bir qrup amerikalı tələbə, bu sirli hadisəni araşdırmaq üçün həmin bölgəyə səfər etməyə qərar verir. Lakin yolunda başlayan bu səyahət zamanla qorxunc və çıxılmaz bir kabusa çevrilir. Sərt hava şəraiti ilə yanaşı, izahı mümkün olmayan qəribə hadisələr də baş verməyə başlayır…
A LONELY PLACE TO DIE / ÖLMƏK ÜÇÜN YANLIŞ YER (2011)
Dağçılıqla məşğul olan bir qrup gənc yeni macəraları üçün Şotlandiyanın Highlands dağlarına dırmanmağa qərar verir. Başlanğıcda hər şey adi bir dağ yürüşü kimi görünsə də, hadisələr gözlənilməz bir istiqamət alır.
Qrup dağda qapalı vəziyyətdə saxlanılan bir qızla qarşılaşır. Onu xilas etdikdə isə özlərini gözlənilməz və təhlükəli bir macəranın içində tapırlar. Qızı qaçırıb dağa həbs edənlər indi gənc dağçıları hədəf alır. Sıradan bir tırmanış səyahəti birdən-birə həyatda qalma mübarizəsinə çevrilir…
SHERPA (2015)
Bu sənədli film, adətən dağçılara fokuslanan çəkilişlərin əksinə, onların yükünü daşıyan və həyati təhlükələrə sinə gərən Şerpalara diqqət yetirir.
1953-cü ildə Edmund Hillary-nin Everest zirvəsinə qalxmasına kömək edən Şerpa Tenzing Norgaydan sonra, bütün tırmanışçılar bu etnik qrupun dəstəyindən yararlanmağa başladılar.
Belgesel, 18 aprel 2014-cü ildə baş verən faciəli hadisəyə əsaslanır. Həmin gün Everestdə baş verən qar uçqunu 18 Şerpanın həyatına son qoydu. Bu faciə və Şerpalara göstərilən haqsız münasibət, onların etirazına səbəb oldu. Peedom bu sənədli filmi ilə həmin hadisələri ölümsüzləşdirdi.
