Təbiətdə telefon çəkmirsə, əvvəlcə hündür və açıq bir əraziyə çıxaraq siqnal axtarın.
Telefon hələ də çəkmirsə, enerjiyə qənaət etmək üçün cihazı “aeroplan rejimi”nə alın və lazım olduqda yenidən yoxlayın.
Ən əsası isə, istiqaməti itirməmək üçün hərəkəti dayandırın, sakit qalın və yaxınlıqdakı tanınan izləri, cığırları və ya su mənbələrini müəyyənləşdirin.
Təbiətdə yürüşə çıxdıqda, düşərgə qurduqda və ya uzaq marşrutlara girdikdə telefonun çəkməməsi həm rahatlığı, həm də təhlükəsizliyi təsirləndirə bilər. Müasir cihazlar təbiət şəraitində həmişə eyni performansı göstərmir. Bəs təbiətdə telefon çəkməzsə nə etməlisən? Bu yazıda həm elmi əsaslara söykənən, həm də təcrübəli təbiət idmançıları üçün praktik tövsiyələr tapa bilərsən.
Yüksək Nöqtəyə Çıx və Açıq Sahəni Seç
Mobil telefonlar elektromaqnit dalğaları vasitəsilə baza stansiyalarına bağlanır. Dağ, meşə və ya dərin vadilər kimi maneələr bu dalğaları zəiflədir. Buna görə:
-
Mümkünsə təpənin zirvəsinə, açıq əraziyə və ya su hövzələrinin yaxınlığına get.
-
Ağacların sıx olduğu və ya qayalıq strukturlar siqnalı azalda bilər.
-
Bir çox sahə testlərinə görə, cəmi 10–20 metrlik yüksəklik fərqi belə siqnal keyfiyyətini nəzərəçarpacaq dərəcədə yaxşılaşdırır.
Təyyarə Rejimindən İstifadə Et – Aç, Bağla
Telefonun bəzən çəkməməsinin səbəbi cihazın zəif siqnal axtararkən “donması” ola bilər. Belə hallarda:
-
Təyyarə rejimini 30 saniyəlik aktiv edib, sonra yenidən söndür.
-
Bu, telefonun ən yaxın baza stansiyasına təzədən qoşulmasını təmin edir.
-
Araşdırmalara görə, bu üsul siqnal tapma sürətini 60%-ə qədər artıra bilir.
Telefonu Enerjiyə Qənaətli İstifadə Et
Siqnalın olmadığı yerlərdə telefon fasiləsiz olaraq şəbəkə axtardığı üçün batareya daha sürətli boşalır:
-
Artıq tətbiqləri bağla.
-
Ekranın parlaqlığını azalt.
-
Enerjiyə qənaət rejimini aktiv et.
Beləliklə, fövqəladə vəziyyətdə telefonun sənin üçün işlək vəziyyətdə qalar.
Təcili Hallar üçün Alternativ Ünsiyyət Vasitələri
Telefon tamamilə çəkmirsə, bu alternativləri nəzərdən keçir:
-
Peyk telefonu: GSM şəbəkəsindən asılı deyil; xüsusilə dağçılar və bələdçilər tərəfindən istifadə olunur.
-
Təcili siqnal vericiləri (PLB / SOS cihazları): Koordinatlarını peyk vasitəsilə axtarış-xilasetmə mərkəzlərinə göndərir.
-
Telsiz (Walkie-talkie): Qısa məsafələrdə (1–5 km) effektiv ünsiyyət yaradır.
Bu gün Starlink, Iridium və Inmarsat kimi peyk sistemləri demək olar ki, dünyanın bütün nöqtələrini əhatə edir.
Konumunu Yadda Saxla və Xəritələri Oflayn İstifadə Et
Telefon çəkməsə belə GPS demək olar ki, həmişə işləyir, çünki birbaşa peyklərlə əlaqə qurur. Yola çıxmazdan əvvəl:
-
Google Maps və ya AllTrails,wikiloc kimi tətbiqlərdə xəritəni oflayn yüklə.
-
Təcili vəziyyətlər üçün pusula və ya ayrıca GPS cihazı götür.Geodeziya araşdırmalarına görə, GPS cihazları sıx meşəlik ərazilərdə belə 80%-ə qədər dəqiqliyi qoruyur.
Əvvəlcədən Tədbir Görmək Ən Vacibidir
Telefonun çəkməməsi riskini azaltmaq üçün:
-
Marşrutunu əvvəlcədən kiminləsə paylaş.
-
Dolmuş powerbank götür.
-
Lazımdırsa, siqnal güzgüsü və ya fənər götür.
Dağçılıq federasiyalarının məlumatlarına görə, təbiətdə azma hadisələrinin 70%-i ünsiyyətin kəsilməsi sonrası baş verir.
Texnologiyaya Güvən, Amma Təbiəti Unutma
Telefon çəkmədikdə panikaya düşmək əvəzinə, əsas təbiət biliklərindən istifadə et. Yüksək nöqtələri seç, enerji sərfiyyatını azalt və alternativ ünsiyyət vasitələri ilə təhlükəsizliyini təmin et. Unutma: təbiətdə hazırlıqlı olmaq, texnologiyadan daha güclü bir həll ola bilər.
Əlavə Praktik Tövsiyələr (Dağçılıq və Outdoor Təcrübəsinə Əsasən)
1. Enerji üçün ehtiyat planın olsun
-
Hər yürüşdə minimum iki powerbank götür.
-
Soyuqda telefon daha tez boşalır — telefonu daxili ciblərdə saxla.
-
Uzun marşrutlar üçün günəş paneli (solar charger) çox faydalıdır.
2. Fərqli operatorlardan istifadə et
Bəzi bölgələrdə müəyyən operator digərlərindən zəif işləyir.
-
İki fərqli operatora aid SIM kart daşımaq siqnal tapmaq ehtimalını artırır.
-
Yerli sakinlərdən hansı operatorun daha yaxşı çəkdiyini soruşmaq ən effektiv üsuldur.
3. Qrup yürüşlərində əlaqə qaydasını əvvəlcədən təyin edin
Əlaqə kəsilərsə:
-
Hamının toplaşacağı “ehtiyat nöqtə” əvvəlcədən müəyyən edilməlidir.
Bu qayda itmə hallarında həyat qurtarır.
4. Yön tapmaq bacarıqlarını öyrən
GPS işləməsə belə:
-
Günəşin mövqeyi
-
Kölgənin istiqaməti
-
Axar suların axma yönü
-
Kompas
bunlar itmə riskini ciddi şəkildə azaldır.
5. SMS bəzən zəngdən daha tez gedir
Zəng mümkün olmadıqda belə SMS çox vaxt göndərilə bilir.
-
Yüksək nöqtəyə çıxıb SOS və ya koordinat yazılmış SMS göndərməyi yoxla.
6. Offline tətbiqləri artır
Xəritədən əlavə:
-
Offline hava proqnozu
-
Offline kompas
-
Offline təcili yardım bələdçisi
təbiətdə internet olmadıqda çox faydalıdır.
7. Siqnal güzgüsü və SOS fənəri kiçik görmə
-
Siqnal güzgüsü günəşlə birlikdə 15–20 km məsafədən görünə bilir.
-
Fənərin SOS yanma rejimini (3 qısa – 3 uzun – 3 qısa) bilməyin çox önəmlidir.
8. Tək yürüş edirsənsə, ikiqat ehtiyatlı ol
-
Geri dönüş vaxtını kiməsə bildir.
-
“Filan saatda xəbər verməsəm, axtarın” qaydasını tətbiq et.
